Đỗ Văn Phúc tường trình và bình luận

Chỉ còn 1 tuần nữa là đến ngày tiền bầu cử của đảng Dân Chủ (1 tháng 2, 2016) ,Tối ngày thứ Hai, 25 tháng 1, 2016, đã diễn ra một cuộc gặp giữa ba ứng cử viên Đảng Dân Chủ Hillary Clinton, Bernie Sanders và Martin O’Malley cùng cử tri tại Des Moines, Iowa.

Buổi tranh luận do đài CNN tổ chức, và do ông Chris Cuomo  điều hợp. Gọi là tranh luận thì cũng không đúng hẳn, vì các ứng cử viên lần lượt được giới thiệu để cử tri đặt câu hỏi, mà không có sự hiện diện của 2 nguời kia. Ông Sander được giới thiệu đầu tiên, đến ông O’Malley, và cuối cùng là bà Clinton. Mỗi vị chừng 30-40 phút.

A.- Ông Sander

1.- Để san bằng khoảng cách giàu nghèo: phải đánh thuế thật cao các doanh nghiệp, tài chánh ngân hàng để trả tiền cho y tế miễn phí cho mọi người.

2.- Thực hiện cuộc Cách mạng chính trị. Chủ trương một chính phủ lớn (big government) để giải quyết tình hình đã trở nên tồi tệ hiện nay.

3.- Kiểm soát vũ khí: không truy tồ nhà sản xuất hay bán vũ khí nếu bán hợp pháp, trong giới hạn. Chỉ truy tố nếu bán nhiều hơn mức cần thiết, và người mua gây án.

4.- Cho mình gần gủi với những căn bản của đảng Dân Chủ.  Tố cáo Clinton đã bỏ phiếu ủng hộ chiến tranh ở Iraq trong khi ông ta là người chống ngay từ đầu. Ông cũng tố giác bà Clinton đã yểm trợ cho Wall Street trong khi ông chống lại sự thả lỏng cho doanh nghiệp này. Clinton cũng thay đổi lập trường trong vụ Đường ống dẫn dầu Keystone trong thời gian dài trước khi quay ra chống lại. Cũng như Hiệp Ước Đối Tác Thái Bình Dương, Clinton là người bay đi bay về vận động cho Hiệp Ước này, và nay thì quay ra chỉ trích nó.

5.- Có người hỏi, thế ông lấy tiền đâu để chi trả cho những thứ phúc lợi mà ông hứa? Sander đã nói rằng sẽ làm cho Wall Street trả phần của họ xứng đáng. Ý nói sẽ đánh thuế cao vào doanh nghiệp này. Ông cũng tố cáo các nhà sản xuất thuốc đã làm giá quá cao để kiếm lợi trong khi giá thuốc ở các nước khác rất rẻ.

6.- Sander cũng giải thích Chủ nghĩa xã hội là mọi người hưởng giáo dục miễn phí. Lấy lại quyền điều hành nhà nước tư tay các nhà tỷ phú. Chính phủ phải phục vụ mọi người chứ không phải cho một nhóm.

7.- Khi có một người ủng hộ Clinton hỏi: Ông là nam giới, làm sao ông có thể giúp cho phụ nữ? Sanders cho biết ông ta ủng hộ phá thai 100% và cũng ủng hộ tổ chức Planned Parenthood. Và khi chủ trương bình đẳng trong lương tiền và nâng cao mức lương tối thiểu, thì đó cũng là phúc lợi cho phụ nữ.

B.- Bà Clinton:

1.- Luôn tự vỗ ngực về kinh nghiệm từ thời làm luật sư, làm đệ nhất Phu nhân, Thượng ngị sĩ và Ngoại trưởng. Khoe được Obama khen ngợi trong cuộc phỏng vấn của Politico mới đây. tự cho chỉ có mình là đáng tin cậy để theo đuổi chương trình của Obama. Bà khoe đã tạo mối quan hệ bạn bè sâu sắc với Obama trong thời gian làm bộ trưởng ngoại giao cho Obama..

2.- Kể công vụ dàn xếp ở Iran. Đó là việc bà dàn dựng cấm vận đối với chính phủ Iran, để sau đó thương thuyết đạt được thoả hiệp để tránh gây chiến tranh. Cũng như vụ Israel năm 2012 khi Palestine bắn hoả tiễn ồ ạt vào Gaza, bà đã bay qua Tel-Avis để thuyết phục Israel không khởi phát cuộc chiến để cùng Palestine thoả thuận ngưng bắn. Tin mới nhất, Pháp đang đề nghị Liên Hiệp Âu Châu áp đặt cấm vận đối với Iran dù rằng Mỹ và Liên Âu mới bãi bỏ cấm vận. Lý do: Iran lại thử nghiệm hoả tiễn, vi phạm điều lệ. Điều này là câu trả lời cho Obama và Clinton rằng chính sách của họ hoàn toàn sai.

3.- Clinton cho rằng vụ Email và Benghazi là mang tính chất Politics do đảng CH bày ra để triệt hạ đối thủ. Bà ta lại khoe hang tá công lao trong thời gian làm ngoại trưởng, bà nói rằng đảng Dân chủ từng cho bà là diều hâu. Bà không cho rằng đó là một sai lầm trong sự phán đoán bởi vì bà ta không làm điều gì sai.

4.- Cũng như mùa tranh cử 2008, ở vòng đầu, bà Clinton từng được đánh giá rất cao so với Obama là người chưa ai biết đến. Nhưng sau cùng đã phải thất bại vì không tranh được sự ủng hộ của giới trẻ.  Lần này, người ta cũng nhận xét như thế khi có một cử tri trẻ đã hỏi bà rằng tại sao cử tri không tin cậy nơi bà ta. Bà ta đã gụợng gạo trả lời rằng những mâu thuẫn mà người ta gán cho bà  chỉ vì bà ta là một khuôn mặt chính trị kiên trì, không bao giờ chịu nhường bước.  Bà cho rằng bà bị bôi nhọ, nhưng vẫn đứng vững. “They throw all this stuff at me, and I’m still standing,” Rồi bà ta đánh lãng qua chuyện những kinh nghiệm bà từng trải qua, và lịch sử hoạt động lâu dài của bà là làm mờ đi khuynh hướng cấp tiến của bà.

5.- Khi bị hỏi nếu đắc cử, bà làm sao làm việc được với Quốc Hội mà đa số là Cộng Hoà chống lại bà, bà ta trả lời bà có thể làm việc, thuyết phục với bất cứ ai.

C.- Martin O’Malley,

Vì số điểm ủng hộ quá thấp so với hai vị kia, nên chúng ta không bàn sâu. Ông tự cho mình là đại diện cho sự thay đổi mà hai vị kia không thể làm được. Martin O’Malley kêu gọi cử tri ủng hộ ông để chống lại những ý thức hệ lỗi thời và những tên tuổi cũ. “hold strong” against old ideologies and “old names.”

Nhận Định ngắn

-Về ông Sander: Chính phủ lớn, Chủ nghĩa xã hội.

– Về bà Clinton: Làm nhiều nhưng không thành công, nhiều điều khuất tất. Vụ Email, vụ Benghazi hiện đã trầm trọng. Đổi thay như chong chóng.

Lo ngại nếu đắc cử, nhiệm kỳ của Clinton sẽ là nối dài nhiệm kỳ của Obama.

Trong một thăm dò của CNN tại Iowa, Clinton 46% và Sanders 44%, trong khi O’Malley chỉ có 4%. Một thăm dò toàn quốc thì Clinton được 52% so với Sander 38%. Phân tích thì những người ủng hộ Clinton đa số là phụ nữ, dân da màu, trên 50 tuổi; trong khi người ủng hộ Sander thuộc thành phần nam giới, giới trẻ, những người không đảng phái nhưng thiên về Dân chủ.

Theo Fox News (25 Jan): Clinton 48%, Sanders 42%, O’Malley 3%

Theo ARG (25 Jan): Sanders 48%, Clinton 45%, O’Malley 3%

Theo CBS News/YouGov (24 Jan): Sanders 47%, Clinton 46%, O’Malley 5%

Tuy cơ hội càng lúc càng ít hơn trước, bà Clinton cũng tỏ ra lạc quan rằng bà không lo ngại gì cả.

Đặc điểm trong buổi gặp gở này, hai ứng cử viên Sander và Clinton khi được hỏi ý kiến về hai cuộn Video quảng cáo của người đối lập, đã tỏ ra lịch sự, không đả kích cá nhân mà còn khen tặng, tuy nhiên có đề cập đến vấn đề chương trình hành động, và tự cho mình hơn người kia về kinh nghiệm (Clinton); và sự phán xét nhậy bén (Sander)

Thứ Tư 27/1/2016, thăm dó phiá những cử tyri Dân Chủ cho thấy Sander vượt lên 49%, Clinton 45%, O’Malley 4%

Tại một nới Clinton đến nói chuyện, chỉ thu hút khoảng 200 người; trong khi Sanders có hang chục ngàn người tham dự. Đó là điều Clinton thấy bối rối.

Lần tranh luận tới của Democratic là ngày 11 tháng hai tại University of Wisconsin-Milwaukee in Wisconsin do đài PBS tổ chức với các điều hợp viên: Gwen Ifill và Judy Woodruff.