Đỗ Văn Phúc

Hôm nay, tình cờ đọc một câu trong bài  “Little Saigon Có Còn Là Thủ Đô của Người Tị Nạn”” của một tác giả tên Quang An, có một câu đáng bàn (tuy bài đã cũ, từ năm 2021 được phổ biến khá rộng mà không mấy ai góp ý về cách dùng chữ).

“Cái tên Little Sàigòn là đây. Người Việt đã yêu kiều đặt địa danh này cho một vùng đất cách xa quê hương hơn nửa quả địa cầu để hồi tưởng… để nhớ nhung…về một Sàigòn xưa.”

Chữ Yêu Kiều hoàn toàn không thể dùng trong câu này. Chúng tôi đoán rằng tác giả có lẽ muốn nói “Người Việt đã ưu ái đặt địa danh này…”  Yêu Kiều có nghĩa là đẹp (kiều mị, kiều diễm) và đáng yêu; chỉ dùng để nói về một dáng dấp tha thướt, dịu dàng hay một nhan sắc đáng yêu của thiếu nữ thanh thoát, gọn gàng. Hoặc ví von với một cái gì đó đẹp đẽ mà mình yêu mến như Nhạc sĩ Vũ Thành đã nhân cách hóa thành phố Hà Nội.

“Lìa xa thành đô yêu dấu, một sớm khi heo may về, lòng khách tha hương, vương sầu thương… Nhìn em, mờ trong mây khói…  Ta nhớ thấy em một chiều chớm thu, Dáng yêu kiều của ngày đã qua, thướt tha bên hồ liễu thưa…”  Trích lời bản nhạc “Giấc Mơ Hồi Hương” của Vũ Thành.

Chúng tôi lại nhớ có lần đọc một bài trên báo Trẻ, có một tác giả viết trên báo: ” Sáng ra nghe tiếng gà gáy líu lo...”

Những Chữ Thường Dùng Sai Nghĩa (tiếp theo) Cơ Chế và Cơ Cấu

Đỗ Văn Phúc

Hiện nay, trên báo chí chúng ta nghe nhiều hai chữ “Cơ Chế” được dùng khi nói về các thành phần của một tổ chức nào đó. Việc dùng sai và bừa bãi này bắt nguồn từ trong nước Việt Nam và người ở hải ngoại lại vô tình học theo.

Ví dụ: Trong một tập san mới đây của một tổ chức lớn, khi giới thiệu thành phần nhân sự của các Hội Đồng Chấp Hành, Hội Đồng Giám Sát, và Hội Đồng Cố Vấn; người ta đã giới thiệu với tựa đề như sau: “Ba Cơ Chế của Tổ Chức X là…”

Chữ CƠ CHẾ bị hiểu sai và bị dùng không đúng trường hợp.

Đỗ Văn Phúc

Có khá nhiều chữ của thời xa xưa mà ngày nay hầu như ít ai biết tới. Một lý do là các chữ đó diễn tả những thứ mà thời nay không còn hiện hữu, hoặc các chữ bị viết sai, nói sai hàng chục năm mà không ai thắc mắc và chịu bỏ thì giờ truy cứu ví cách nói sai lại có vẻ hợp lý hơn cách nói đúng.

Xin dẫn chứng ra một chữ mà chính bản thân người viết cũng chỉ mới khám phá ra mình sai sau gần một đời người học hành, viết lách! Để biết chắc hơn,chúng tôi đã gọi điện thoại hỏi các bạn quen biết – nhất là các bạn lớn tuổi gốc miền Bắc – hoá ra ai cũng sai như thế.

Đó là chữ “Rừng” trong thành ngữ “Tai vách mạch RỪNG” và “Bứt dây động RỪNG.”

“Tai vách mạch RỪNG” có ý là: Điều gì bí mật thì phải cẩn thận lời ăn tiếng nói vì có thể có người đang nghe lén sau tấm vách kia hay nấp đâu đó trong khu rừng bên cạnh.