Đỗ Văn Phúc

Nhân nói đến việc dịch thuật

Trong những năm gần đây, trên các báo chí, truyền thông xã hội có đưa ra hình ảnh những bảng hiệu, biểu ngữ, văn bản bên Việt Nam với những chữ dịch từ Việt Ngữ sang Anh Ngữ một cách ngớ ngẩn như: ô mai (salted apricot) dịch là “umbrella tomorrow,” khô mực (squid) dịch là “dried ink,” [con] công Ấn Độ (peacock) dịch là “Indian public”… Không ai bắt bẻ chê bai những người dân bình thường trình độ thấp kém. Nhưng khổ nỗi việc dịch bậy bạ này xảy ra ở các lãnh vực công quyền, báo chí.

Trên báo VNExpress ngày 15 tháng 10, 2021 có đăng bản tin về việc cô Jennifer Gates kết hôn với một anh đua ngựa. Tác giả đã dùng tựa đề “Con gái ‘ngậm thìa vàng’ của tỷ phú Bill Gates.” Không biết có bao nhiêu người Việt Nam hiểu ý nghĩa của tựa đề này!

Đỗ Văn Phúc

Tôi không nhớ có bao nhiêu lần trong cuốn sách Chuyện Dài Chữ Nghĩa mà tôi cố thuyết phục việc sử dụng các tĩnh từ (hay mạo từ, động từ …) cho thích ứng với từng chủ từ mà nó bổ nghĩa hay tùy từng trường hợp tinh tế khác nhau.

Vừa rồi, chúng tôi nhận được một điện thư của một anh bạn ở tận Washington DC bào chữa cho việc dùng tĩnh từ “đẹp” khi khen một giọng hát hay. Đây là một phần  nội dung điện thư đó:

Trích:

       Tôi vừa tham gia lên tiếng bênh vực một người em khi cô ấy khen ngợi ba ca sĩ “có gịong hát ̣đẹp” sau khi họ trình diễn một bài hợp ca. Cô đã bị vài vị tiền bối chỉ trích , thiếu điều đòi cắt đi lời phê bình này chỉ vì lí do trong nước đã dùng rồi,  đó là ngôn ngữ “Việt Cộng” !