Đỗ Văn

Bài viết “Nói Chuyện về Tác Phẩm và Tác Quyền” của chúng tôi phổ biến từ mấy năm qua và có in trong cuốn Chuyện Dài Chữ Nghĩa vừa gây ra một cuộc bút đàm khá thú vị giữa tác giả và một người quen – Vị này cũng là người sinh hoạt nhiều năm trong làng văn học. Sự bàn luận xoay quanh vấn đề bản quyền (copyright) của người dịch.

Trước hết, xin minh định rằng trọng tâm của bài trên là về hai chữ “Tác Quyền”. Hôm nay, xin mạn bàn về chữ “Bản Quyền”.

Chữ “Tác Quyền” (Author’s Right) – có chữ “Tác” là sáng tác, là tạo ra, là làm nên – thì quả đã rõ nghĩa, đó là quyền tối thượng, không thể tranh cãi, không thể di nhượng của tác giả tức là người đầu tiên làm ra một thứ gì đó mang tính cách sáng tạo. Ví dụ viết một cuốn sách, một bản nhạc, làm một đoạn hay một cuốn phim, hay vẽ một bức tranh… Người sáng tác này – tác giả – có đủ tác quyền rộng rãi về tác phẩm của họ; sử dụng thế nào, phân phối và được tái tạo ra sao. (“author’s right,” which refers to the legal ownership that an author has over their original creative work, such as a book, song, or movie. It grants the author the exclusive right to control how their work is used, distributed, and reproduced…)